Over
De verlaten bouwplaats en de dwarsliggers onder het zeildoek waarvan de adem roert De onzichtbare kijken ons aan, verzwaard met zwarte stenen
Het Collectief
Straatbewoners, vrijwilligers en professionals uit de daklozensector, burgers... die in Brussel wonen of werken, werden gealarmeerd door de onzekerheid en eenzaamheid waarin bepaalde daklozen, of voormalige daklozen, begraven konden worden.
Om deze uitdagende realiteit samen het hoofd te bieden, richtten ze in mei 2005 een collectief op met als missie “op te treden voor een waardig afscheid van de straatbewoners in het Brussels Gewest”.
Onze waarden
Definitie van een straatdode
Wij beschouwen een “straatdode” als een overleden persoon die in de straten van het Brussels Gewest heeft gewoond. De levensloop van een straatbewoner kan heel divers en gefragmenteerd zijn, met periodes op straat, in een opvangcentrum, in een woning, in een ziekenhuis... Het moment van overlijden is als een foto van een bepaald moment van deze reis. Ongeveer de helft van onze “straatdoden” leefde op straat op het moment van overlijden, een kwart van onze “straatdoden” stierf op een openbare plaats. De gemiddelde leeftijd bij overlijden is 48 jaar.
Verduidelijking: een behoeftige persoon is iemand wiens begrafenis niet kan worden betaald (noch door zijn dierbaren, noch door eigen middelen). Niet alle straatdoden worden als paupers begraven, en niet alle mensen die als paupers worden begraven, zijn straatdood.
Belangrijke data van het Collectief Les Morts de la Rue
Voordat er het Collectief bestond,
Daklozen zouden niet sterven,
Elles disparaissaient simplement …
- Acties voor het recht op huisvesting waarbij als symbool een kist wordt gekozen, gemarkeerd met een spandoek “Eindelijk een permanente woning!” ".
- Start van de lijst met overleden straatmensen en ingezongen door de deelnemers.
Weerzinwekkende ontdekking van de lichamen van twee mensen op het Gare du Midi, enige tijd na hun dood.
- ATD Quart-Monde coördineert het Collectief gedurende de eerste zes maanden.
- De non-profitorganisatie DIOGENES levert de menselijke hulpbronnen en logistieke middelen die nodig zijn voor de coördinatie van het Collectief.
Eerste eerbetoon aan de overledenen van vorig jaar in de Gotische Zaal van het Stadhuis van Brussel.
Een boom planten nabij het Centraal Station, een levend monument ter nagedachtenis aan de Straatdoden.
The Collective is de winnaar van de Régine Orfinger-Karlin-prijs, uitgereikt door de Human Rights League.
Het Collectief organiseert zijn tiende jaarlijkse huldeceremonie in het Stadhuis van Brussel.
Doelstellingen en activiteiten
“Als mensen op 48-jarige leeftijd in onze steden op straat sterven, is er een probleem...” (woorden uit een bijeenkomst)
Doelen
- Wees op de hoogte van de sterfgevallen van mensen die op straat hebben geleefd, zodat zij deze aan hun dierbaren kunnen melden
- Verbeter de omstandigheden waarin mensen die op straat hebben geleefd, na hun dood worden behandeld
- Zorg voor aanwezigheid bij de begrafenissen van mensen die de straat hebben meegemaakt, ook als er geen dierbaren zijn gevonden
- Bevorder de deelname van (ex-)straatbewoners aan alle activiteiten
- Werken rondom de herdenking/herinnering aan de persoon
- Betrek en ondersteun families, vrienden en de psychomedisch-sociale sector van het Brussels Gewest
- Getuig van de moeilijkheden waarmee straatbewoners worden geconfronteerd
- Verzamel en deel correcte informatie
Activiteiten
- Meld de sterfgevallen van (ex-)straatbewoners in het Brussels Gewest aan de betrokken personen en organisaties
- Ondersteuning van familieleden en het netwerk bij de organisatie van individuele afscheidsceremonies voor (ex-)straatbewoners in het Brussels Gewest
- Organisatie van maandelijkse bijeenkomsten, open voor iedereen. Het is een moment van ontmoeting, uitwisseling en reflectie waardoor we gezamenlijk aan het project kunnen bouwen.
- Organisatie van een collectief bezoek aan de Brusselse begraafplaats en andere begraafplaatsen in het Brussels Gewest begin november.
- Begeleiding van bezoeken aan de begraafplaats gedurende het hele jaar
- Organisatie van een jaarlijkse ceremonie ter herdenking en hulde aan alle straatdoden die het afgelopen jaar zijn omgekomen
- Het verzamelen van kwantitatieve en kwalitatieve informatie, het opstellen van statistieken en een eindejaarsrapport, het informeren van de Brusselse psycho-medisch-sociale sector, het informeren van de samenleving in brede zin via de media, het tegengaan van bepaalde vooropgezette ideeën en vooroordelen (zoals het wijdverbreide idee dat mensen die op straat leven, sterven vooral in de winter).
Concreet
- Het Collectif des Morts de la Rue werd opgericht als aanspreekpunt bij sterfgevallen of begrafenissen, zowel onder straatbewoners, families, dierbaren als de psychomedisch-sociale sector in het Brussels Gewest.
- We willen meer weten over de sterfgevallen van mensen die op straat hebben geleefd en deze informatie delen met ons netwerk, door ons netwerk, de verschillende gemeentelijke of politiediensten die ter zake bevoegd zijn, enz. te mobiliseren.
- Wanneer we erin slagen de identiteit van de overledene te achterhalen, proberen we straatbewoners, families, de psychomedisch-sociale sector te betrekken en te ondersteunen (bij de stappen die zij mogen zetten, bij het rouwwerk, door ze in in contact komen met degenen die de overledene kenden, door hen uit te nodigen om te spreken tijdens eerbetoonceremonies, enz.).
- Wij proberen te zorgen voor een aanwezigheid bij de uitvaarten van mensen die de straat hebben meegemaakt, ook al zijn er geen dierbaren gevonden, en werken zo toe naar een zo waardig mogelijke herdenking/herinnering aan de persoon (verzameling getuigenissen en eventuele foto’s, schrijven een aankondiging, muziek kiezen, bloemen, kaarsen of andere symbolen kiezen, met bijzondere aandacht voor de levensovertuigingen van de overledene, enz.). Wij betrekken en ondersteunen (ex-)straatbewoners tijdens al deze momenten.
Wij vragen het tenminste
- Moge elke overledene vergezeld worden door degenen die hem kenden. Moge de informatie tijdig worden meegedeeld; dat dierbaren een schema kunnen kiezen; dat deze tijden gerespecteerd worden.
- Dat het mogelijk is om het eerbetoon te personaliseren, om door een plaats van aanbidding te gaan, volgens de overtuigingen van de persoon.
- Dat de locatie op de begraafplaats wordt geïdentificeerd door een plaquette op naam van de overledene, en gedurende de concessieperiode goed wordt onderhouden.
Bewustzijn
In dit opzicht lijkt het ons belangrijk om het bewustzijn te vergroten tijdens collectieve en publieke ceremonies. Deze momenten, die plaatsvinden in de openbare ruimte en op de begraafplaats, zijn een manier om te bevestigen dat deze sterfgevallen geen geïsoleerde gebeurtenissen zijn, maar betrekking hebben op maatschappelijke keuzes.
Wij willen daarom getuigen van de moeilijkheden waarmee straatbewoners worden geconfronteerd, en de psycho-medisch-sociale sector, de politieke autoriteiten en de samenleving in brede zin zo breed mogelijk informeren over de gegevens die wij verzamelen over de sterfte onder straatbewoners in Brussel.
In aanbouw
Het niet respecteren van iemands dood vanwege het belang van begrafenis en ritueel is geen respect voor de menselijkheid en onze eigen waardigheid.
